Aflevering zes alweer in onze steeds maar weer uitbreidende reeks over privacy. Veel van wat we zeggen overlapt uiteraard ten dele met wat al vooraf gekomen is, dus we raden u uiteraard aan om de vorige afleveringen in deze reeks te bekijken, mocht u dat nog niet gedaan hebben. Via de categorie 'privacy' is dat nog zo makkelijk.
Iedereen akkoord
Hoeveel keer heeft u al toegezegd met de nogal uitgebreide en vaag verwoorde voorwaarden die u tegenwoordig telkens dient toe te zeggen wanneer u iets download, installeert, ergens op inschrijft,... En hoeveel keer heeft u die voorwaarden al eens grondig gelezen? Als u ze überhaupt al opendoet. Misschien heeft u er ooit eens met een half oog naar gekeken. Misschien heeft u er zelfs al eens meer dan vijf seconden bij stilgestaan. Maar doet u dat nog elke keer opnieuw? (afgaand op de aprilgrap waarbij 7500 mensen de rechten op hun ziel afstonden niet) Heeft u zoveel tijd te doden? En begrijpt u de draagwijdte van uw toezegging? Cullen Hoback onderzocht het voor u. Houdt u klaar voor een verhaal dat stap voor stap dit standaard-document en zijn mogelijke implicaties onderzocht.
Hoeveel keer heeft u al toegezegd met de nogal uitgebreide en vaag verwoorde voorwaarden die u tegenwoordig telkens dient toe te zeggen wanneer u iets download, installeert, ergens op inschrijft,... En hoeveel keer heeft u die voorwaarden al eens grondig gelezen? Als u ze überhaupt al opendoet. Misschien heeft u er ooit eens met een half oog naar gekeken. Misschien heeft u er zelfs al eens meer dan vijf seconden bij stilgestaan. Maar doet u dat nog elke keer opnieuw? (afgaand op de aprilgrap waarbij 7500 mensen de rechten op hun ziel afstonden niet) Heeft u zoveel tijd te doden? En begrijpt u de draagwijdte van uw toezegging? Cullen Hoback onderzocht het voor u. Houdt u klaar voor een verhaal dat stap voor stap dit standaard-document en zijn mogelijke implicaties onderzocht.
Deze privacy-evolutie toont aan hoe verschillende krachten samenwerken (bedrijven die winst zien in het te weten komen van onze informatie, overheidsdiensten die maar al te graag aankloppen om die zelfingediende informatie op te vragen,...) en ons stap voor stap en voorwaarde per voorwaarde verder insluiten in een gigantisch dragnet en pre-crime-systeem. Middels kleine stipulaties die tussen een gigantische hoop wettelijke baggertaal staan, geven mensen steeds meer weg aan de internetbedrijven. Dat wil niet zeggen dat de mogelijkheid die wij hen hierbij aangeven altijd direct worden ingevuld. Mensen reageren niet altijd goed op te draconische wijzigingen. Maar zachte fluwelen evoluties. Wettelijke bepalingen die al enkele jaren 'officieel' van kracht zijn en dan opeens in de praktijk op de proppen komen. En zelfs al is er even wat gemorrel, zoals toen Facebook zijn voorwaarden eenzijdig aanpaste, dan gaat de storm wel weer gaan liggen. Zolang de stappen niet té groot zijn. En het ons niet té hard stoort. Het leven gaat door, toch?
De Stasi-omweg
Jaren geleden zouden mensen terecht moord en brand geschreeuwd hebben als een man van een duistere overheidsdienst elk feit en elk grammetje informatie over ons probeerde te weten te komen. Zo'n dingen werden geassocieerd met dictatoriale regimes die een klimaat van angst creëerden waarbij niemand ooit wist of hij al dan niet bekeken of beluisterd werd. Een morele maatschappij dankzij de angst. Bentham's panopticon als maatschappelijke realiteit. Welk recht had de overheid om ons zo op onze huid te zitten? We zijn toch vrije burgers? Onschuldig tot het tegendeel bewezen wordt?
Maar de tijden zijn veranderd. Nu wordt al die informatie standaard ge-data-mined door de Googles en Facebooks van deze wereld en daarna doorgesluisd naar degenen die ervoor kunnen betalen. Of die wettelijke macht hebben om die informatie makkelijk te verkrijgen. Diezelfde overheidsdiensten die vroeger grote middelen dienden aan te wenden om iets te weten te komen. Informatie die ze nu gewoon kunnen kopen als cliënt. En dan vergeten we nog even de banden die bedrijven als Google en Facebook hebben met de CIA en de NSA, waardoor zo'n samenwerking nog veel meer plausibel lijkt. De Stasi zaliger zou een gat in de lucht gesprongen hebben met zo'n innovatief systeem. In plaats van hemel en aarde te bewegen om informatie te verkrijgen, laten we het de mensen zelf invullen via het gratis aanbieden van spelletjes en toepassingen. En steeds maar weer sijpelt al die data bij de veiligheidsdiensten binnen. Alsof een alziende god wordt gecreëerd ergens in een datacentrum. En als we maar genoeg informatie in de Minority Report-gewijze machine gieten, zullen we vast en zeker te weten komen wat mensen van plan zijn zodat we ze preventief kunnen aanhouden en straffen. Want dat is finaal wat al deze simulatieprogramma's ons beloven. Dat onze wereld in al zijn complexiteit perfect voorspelbaar en gedetermineerd is. Als we maar genoeg weten. Met die filosofie lijkt een pre-crime-simulatieprogramma gewoon de volgende logische stap. En wordt het zoals de voorbeelden in de documentaire aantoonden al toegepast. Dat dit nog niet bij uzelf gebeurd is, hoeft geen argument te zijn. Er zijn genoeg voorbeelden doorheen de geschiedenis waar mensen hun mond hielden zolang een ander slachtoffer was. Waarna ze opeens merkten zelf het doelwit te zijn. En nee, dit is niet enkel een Amerikaans fenomeen. Na 9/11 is de hele Westerse wereld op dezelfde kar gesprongen. Ook in België worden dezelfde toepassingen steeds meer aangewend. Zo hebben wij persoonlijk weet van mensen die preventief werden aangehouden vooraleer ze gingen protesteren. En dit nadat online conversaties werden onderschept. Men wist wie er ging deelnemen, waar er werd afgesproken, wat gepland werd,... Het was een administratieve aanhouding. U weet wel, het nieuw soort recht en wetsysteem waarbij we administratieve nummers zijn die in de pas dienen te lopen.
Vrij ≠ Gratis
In een vorige aflevering toonden we een interview met Open Source promotor Richard Stallman, die o.a. bekend is geworden met zijn uitspraak: 'Free as in freedom, not as in beer'. Dat deze stelling meer is dan een verbale frivoliteit wordt gauw duidelijk als we dieper ingaan op de mogelijke repercussies van ons 'gratis' internet. Google, Facebook, Hotmail, Instagram,... Al deze internetbedrijven overspoelen ons met gratis apps, gratis netwerken, gratis diensten. Wilt u bestanden of foto's sharen met je vrienden? Geen probleem, we zijn er voor u. Wilt u de weg vinden met de auto? Geen probleem, wij maken een gigantisch digitale map waar u uw route kan vinden. Mails onbeperkt bijhouden? Geen probleem! Die mails werden toch al onbeperkt bijgehouden, dus u kan ze evengoed zelf even lang raadplegen.
Al deze technologie is gratis. Vrij. Als in bier. Staan we er echter bij stil dat net die technologie geëxploiteerd wordt door software bedrijven? Dat zij net grote winsten halen uit het steeds meer uithollen van onze privacy. Waardoor we deze ogenschijnlijk gratis service betalen met wie we zijn en wat we doen. We zijn dus niet de klanten van Google en consoorten; we zijn hun grondstof. Hetgeen ze aanbieden aan derden. Wat ons misschien wel meer kost dan we vermoeden...
De Stasi-omweg
Jaren geleden zouden mensen terecht moord en brand geschreeuwd hebben als een man van een duistere overheidsdienst elk feit en elk grammetje informatie over ons probeerde te weten te komen. Zo'n dingen werden geassocieerd met dictatoriale regimes die een klimaat van angst creëerden waarbij niemand ooit wist of hij al dan niet bekeken of beluisterd werd. Een morele maatschappij dankzij de angst. Bentham's panopticon als maatschappelijke realiteit. Welk recht had de overheid om ons zo op onze huid te zitten? We zijn toch vrije burgers? Onschuldig tot het tegendeel bewezen wordt?
Maar de tijden zijn veranderd. Nu wordt al die informatie standaard ge-data-mined door de Googles en Facebooks van deze wereld en daarna doorgesluisd naar degenen die ervoor kunnen betalen. Of die wettelijke macht hebben om die informatie makkelijk te verkrijgen. Diezelfde overheidsdiensten die vroeger grote middelen dienden aan te wenden om iets te weten te komen. Informatie die ze nu gewoon kunnen kopen als cliënt. En dan vergeten we nog even de banden die bedrijven als Google en Facebook hebben met de CIA en de NSA, waardoor zo'n samenwerking nog veel meer plausibel lijkt. De Stasi zaliger zou een gat in de lucht gesprongen hebben met zo'n innovatief systeem. In plaats van hemel en aarde te bewegen om informatie te verkrijgen, laten we het de mensen zelf invullen via het gratis aanbieden van spelletjes en toepassingen. En steeds maar weer sijpelt al die data bij de veiligheidsdiensten binnen. Alsof een alziende god wordt gecreëerd ergens in een datacentrum. En als we maar genoeg informatie in de Minority Report-gewijze machine gieten, zullen we vast en zeker te weten komen wat mensen van plan zijn zodat we ze preventief kunnen aanhouden en straffen. Want dat is finaal wat al deze simulatieprogramma's ons beloven. Dat onze wereld in al zijn complexiteit perfect voorspelbaar en gedetermineerd is. Als we maar genoeg weten. Met die filosofie lijkt een pre-crime-simulatieprogramma gewoon de volgende logische stap. En wordt het zoals de voorbeelden in de documentaire aantoonden al toegepast. Dat dit nog niet bij uzelf gebeurd is, hoeft geen argument te zijn. Er zijn genoeg voorbeelden doorheen de geschiedenis waar mensen hun mond hielden zolang een ander slachtoffer was. Waarna ze opeens merkten zelf het doelwit te zijn. En nee, dit is niet enkel een Amerikaans fenomeen. Na 9/11 is de hele Westerse wereld op dezelfde kar gesprongen. Ook in België worden dezelfde toepassingen steeds meer aangewend. Zo hebben wij persoonlijk weet van mensen die preventief werden aangehouden vooraleer ze gingen protesteren. En dit nadat online conversaties werden onderschept. Men wist wie er ging deelnemen, waar er werd afgesproken, wat gepland werd,... Het was een administratieve aanhouding. U weet wel, het nieuw soort recht en wetsysteem waarbij we administratieve nummers zijn die in de pas dienen te lopen.
Vrij ≠ Gratis
In een vorige aflevering toonden we een interview met Open Source promotor Richard Stallman, die o.a. bekend is geworden met zijn uitspraak: 'Free as in freedom, not as in beer'. Dat deze stelling meer is dan een verbale frivoliteit wordt gauw duidelijk als we dieper ingaan op de mogelijke repercussies van ons 'gratis' internet. Google, Facebook, Hotmail, Instagram,... Al deze internetbedrijven overspoelen ons met gratis apps, gratis netwerken, gratis diensten. Wilt u bestanden of foto's sharen met je vrienden? Geen probleem, we zijn er voor u. Wilt u de weg vinden met de auto? Geen probleem, wij maken een gigantisch digitale map waar u uw route kan vinden. Mails onbeperkt bijhouden? Geen probleem! Die mails werden toch al onbeperkt bijgehouden, dus u kan ze evengoed zelf even lang raadplegen.
Al deze technologie is gratis. Vrij. Als in bier. Staan we er echter bij stil dat net die technologie geëxploiteerd wordt door software bedrijven? Dat zij net grote winsten halen uit het steeds meer uithollen van onze privacy. Waardoor we deze ogenschijnlijk gratis service betalen met wie we zijn en wat we doen. We zijn dus niet de klanten van Google en consoorten; we zijn hun grondstof. Hetgeen ze aanbieden aan derden. Wat ons misschien wel meer kost dan we vermoeden...
Stap voor stap een alternatief
Deze evolutie is al een tijd aan de gang en men zou kunnen denken dat er niks aan te doen valt. Wie zijn wij om zo'n maatschappelijke verandering te stoppen? Een goeie vraag en niet één waar zo makkelijk een antwoord op te vinden is. De marktkrachten, de overheidsinstellingen en veiligheidsdiensten,... al deze belanghebbenden zullen, vrezen we, niet opeens het licht zien en een grote koerswijziging inzetten in de toekomst. Te meer omdat een aantal van hen overtuigde zeloten zijn van de weg die ze bewandelen (meestal tot ze zelf het voorwerp van surveillance worden...)
Er zijn alternatieven. Uiteraard. Maar die vereisen dat mensen bewust een verandering doen. Een lukraak voorbeeld: door geen office te kopen van Microsoft (het eerste bedrijf dat bewust meewerkte met de NSA) maar voor een open source variant te gaan als LibreOffice. Hoeveel functionaliteiten zal u missen die niet in die laatste te vinden zijn en wel in Microsoft? Hoeveel geld zal er bespaard worden in scholen, bedrijven, huiskamers,....? Zo'n simpele mentaliteitswijziging zou invloed kunnen hebben op vele andere aspecten. En nee, niet elke 'gratis' dienst heeft een goede variant. Zo gebruiken we met zijn allen Google Maps. Daarvoor zijn er helaas nog geen handige open source alternatieven te vinden. Maar het is net door meer zo'n keuzes te maken, dat er een tegencultuur kan gevoed worden waar wel plaats komt voor zo'n alternatief. Zoals Aral Balkan van de bovenstaande video die omwille van een persoonlijke overtuiging investeert in een telefoonservice die poogt dezelfde voordelen aan te bieden zonder dat u al uw informatie de facto afstaat aan hen. Een nieuwe cultuur opent mogelijkheden voor nieuwe alternatieven. Of zorgen ervoor dat bedrijven zich dienen aan te passen aan die nieuwe cultuur omdat ze anders teveel omzet verliezen wegens een besmette naam.
Wat dus niet lukt als we de ongezonde kost die we op ons bord krijgen gedwee opeten. Door zomaar op akkoord te clicken. Go with the flow. Leven in easy street als de comfortadoren die we zijn. Niemand zegt dat veranderen makkelijk is. Maar net zoals een negatieve evolutie begint een positieve ook met kleine stapjes. Door bijvoorbeeld over te stappen op LibreOffice en dit te promoten op het werk of in de vereniging. Of één van de talloze andere alternatieven.
De maatschappij ben jij. Een moralistische dooddoener? Ja, misschien wel. Maar liever een beetje cliché, dan hopeloos gedwee.
Extra:
Too big to trust? Google's growing credibility gap (Essay over het gebrek aan transparantie bij Google)
Deze evolutie is al een tijd aan de gang en men zou kunnen denken dat er niks aan te doen valt. Wie zijn wij om zo'n maatschappelijke verandering te stoppen? Een goeie vraag en niet één waar zo makkelijk een antwoord op te vinden is. De marktkrachten, de overheidsinstellingen en veiligheidsdiensten,... al deze belanghebbenden zullen, vrezen we, niet opeens het licht zien en een grote koerswijziging inzetten in de toekomst. Te meer omdat een aantal van hen overtuigde zeloten zijn van de weg die ze bewandelen (meestal tot ze zelf het voorwerp van surveillance worden...)
Er zijn alternatieven. Uiteraard. Maar die vereisen dat mensen bewust een verandering doen. Een lukraak voorbeeld: door geen office te kopen van Microsoft (het eerste bedrijf dat bewust meewerkte met de NSA) maar voor een open source variant te gaan als LibreOffice. Hoeveel functionaliteiten zal u missen die niet in die laatste te vinden zijn en wel in Microsoft? Hoeveel geld zal er bespaard worden in scholen, bedrijven, huiskamers,....? Zo'n simpele mentaliteitswijziging zou invloed kunnen hebben op vele andere aspecten. En nee, niet elke 'gratis' dienst heeft een goede variant. Zo gebruiken we met zijn allen Google Maps. Daarvoor zijn er helaas nog geen handige open source alternatieven te vinden. Maar het is net door meer zo'n keuzes te maken, dat er een tegencultuur kan gevoed worden waar wel plaats komt voor zo'n alternatief. Zoals Aral Balkan van de bovenstaande video die omwille van een persoonlijke overtuiging investeert in een telefoonservice die poogt dezelfde voordelen aan te bieden zonder dat u al uw informatie de facto afstaat aan hen. Een nieuwe cultuur opent mogelijkheden voor nieuwe alternatieven. Of zorgen ervoor dat bedrijven zich dienen aan te passen aan die nieuwe cultuur omdat ze anders teveel omzet verliezen wegens een besmette naam.
Wat dus niet lukt als we de ongezonde kost die we op ons bord krijgen gedwee opeten. Door zomaar op akkoord te clicken. Go with the flow. Leven in easy street als de comfortadoren die we zijn. Niemand zegt dat veranderen makkelijk is. Maar net zoals een negatieve evolutie begint een positieve ook met kleine stapjes. Door bijvoorbeeld over te stappen op LibreOffice en dit te promoten op het werk of in de vereniging. Of één van de talloze andere alternatieven.
De maatschappij ben jij. Een moralistische dooddoener? Ja, misschien wel. Maar liever een beetje cliché, dan hopeloos gedwee.
Extra:
Too big to trust? Google's growing credibility gap (Essay over het gebrek aan transparantie bij Google)