We eindigden de laatste aflevering van dossier media met de documentaire We Live in Public. En op zich is dit werk een mooie link tussen de laatste aflevering in onze media-reeks: Open Source en de Wild, Wild Web en dit volgend stuk in ons privacy-verhaal. Mocht u ze dus nog niet gezien hebben, kan u ze onderaan de gelinkte blog terugvinden (of toch het eerste deel van zes, waarna u de rest kan aanklikken)
Waarom is deze documentaire relevant? Wel, omdat ze, met als voorbeeld Josh Harris zelf, een voorbeeld geeft van een duistere kant van internet. Die emotionele drang die Harris voelde om die nieuwe interconnectiviteit te onderzoeken, continuë verbondenheid via camera en chat, zelfs 24/7 uitzenden van zijn leven,... wel, die drang zelf is misschien niet in dezelfde mate aanwezig bij ons - momenteel dan toch - maar steeds meer mensen gaan wel steeds verder met hun online identiteit op te bouwen. Foto's op flickr, korte gedachten op twitter of facebook, je reisreportage krijgt daar ook een plek, we taggen en untaggen, posten iets waarvan we stiekem hopen dat het 'geliket' wordt,... En een (klein) stuk van ons is steeds weer teleurgesteld als dat nog niet gebeurd is.
Het verhaal van Harris in gedachten houdend, bestaat er dan misschien een reële kans dat die virtuele identiteit en de drang om als individu/identiteit opgemerkt én goedgekeurd te worden dmv likes, views, e.d. uiteindelijk uitmondt in een emotionele roep naar waardering in het zwarte gat van het web? Of kortweg: is dat allemaal wel gezond?
Waarom is deze documentaire relevant? Wel, omdat ze, met als voorbeeld Josh Harris zelf, een voorbeeld geeft van een duistere kant van internet. Die emotionele drang die Harris voelde om die nieuwe interconnectiviteit te onderzoeken, continuë verbondenheid via camera en chat, zelfs 24/7 uitzenden van zijn leven,... wel, die drang zelf is misschien niet in dezelfde mate aanwezig bij ons - momenteel dan toch - maar steeds meer mensen gaan wel steeds verder met hun online identiteit op te bouwen. Foto's op flickr, korte gedachten op twitter of facebook, je reisreportage krijgt daar ook een plek, we taggen en untaggen, posten iets waarvan we stiekem hopen dat het 'geliket' wordt,... En een (klein) stuk van ons is steeds weer teleurgesteld als dat nog niet gebeurd is.
Het verhaal van Harris in gedachten houdend, bestaat er dan misschien een reële kans dat die virtuele identiteit en de drang om als individu/identiteit opgemerkt én goedgekeurd te worden dmv likes, views, e.d. uiteindelijk uitmondt in een emotionele roep naar waardering in het zwarte gat van het web? Of kortweg: is dat allemaal wel gezond?
(meer over dit fenomeen kan u vinden op deze link naar de webpage van de universiteit van Gothenburg)
Niet alleen werkt deze drang tot 'waardering' (of angst en onzekerheid) in dit virtueel milieu zich uiteindelijk tegen ons - toch als het gaat over geluk en gemoedsrust - ook de privacy staat hierdoor nòg zwaarder onder druk. In de 2e aflevering van onze privacy-reeks: Big Market vertelden we al over de banden tussen de grote technologiebedrijven en de overheid, maar ook dat een internet-'dienst' als Facebook niet alleen lekker gratis is, maar tegelijk als een grote 'data mining'-machine handelt, waarbij ze bijhouden wie je bent, met wie je omgaat, naar welke sites je surft (zelfs als je geen facebook hebt: telkens wanneer je een facebook-icoontje terugvindt op een site, weet facebook dat jouw ip-adres daar was)
En stel dat jijzelf geen foto's uploadt, zal er altijd wel iemand anders zijn die je tagt. Want de keuze van privacy wordt niet meer aanzien als een individuele keuze. Ze wordt ook door de sociale druk van de maatschappij beïnvloedt. Dat is zo bij facebook in dit voorbeeld, maar geld ook voor camera's, NSA-praktijken, vingerafdrukken,...
Maar goed, we vinden dat hele privacy-verhaal algemeen gezien niet zo erg. Ja, hier en daar zijn er wel stemmen die zich daar vragen bij stellen (paranoïde oproerkraaiers) maar een grote meerderheid vindt het allemaal wel goed zo. "Privacy is geen sociale norm meer." zoals Mark Zuckerberg stelde. Is dat wel zo? Dan Dicks van Press for Truth testte het uit.
Niet alleen werkt deze drang tot 'waardering' (of angst en onzekerheid) in dit virtueel milieu zich uiteindelijk tegen ons - toch als het gaat over geluk en gemoedsrust - ook de privacy staat hierdoor nòg zwaarder onder druk. In de 2e aflevering van onze privacy-reeks: Big Market vertelden we al over de banden tussen de grote technologiebedrijven en de overheid, maar ook dat een internet-'dienst' als Facebook niet alleen lekker gratis is, maar tegelijk als een grote 'data mining'-machine handelt, waarbij ze bijhouden wie je bent, met wie je omgaat, naar welke sites je surft (zelfs als je geen facebook hebt: telkens wanneer je een facebook-icoontje terugvindt op een site, weet facebook dat jouw ip-adres daar was)
En stel dat jijzelf geen foto's uploadt, zal er altijd wel iemand anders zijn die je tagt. Want de keuze van privacy wordt niet meer aanzien als een individuele keuze. Ze wordt ook door de sociale druk van de maatschappij beïnvloedt. Dat is zo bij facebook in dit voorbeeld, maar geld ook voor camera's, NSA-praktijken, vingerafdrukken,...
Maar goed, we vinden dat hele privacy-verhaal algemeen gezien niet zo erg. Ja, hier en daar zijn er wel stemmen die zich daar vragen bij stellen (paranoïde oproerkraaiers) maar een grote meerderheid vindt het allemaal wel goed zo. "Privacy is geen sociale norm meer." zoals Mark Zuckerberg stelde. Is dat wel zo? Dan Dicks van Press for Truth testte het uit.
Op het einde van het filmpje parafraseert Dicks Benjamin Franklin, die ooit het volgende zei :“Those who surrender freedom for security will not have, nor do they deserve, either one.”
Hoe veilig is veilig genoeg? Is elke stap richting meer camera's, minder privacy, continuë surveillance,... daadwerkelijk de halve procent veiligheid waard die we er ogenschijnlijk mee winnen? Als veiligheid dé norm is, zouden we ook allemaal in een ondergronds bunkercomplex kunnen gaan zitten, waarbij we voor elke activiteit die we verrichten, ons preventief als michelin-mannetjes uitdossen om mogelijks onveilige blessures tegen te gaan. Dit is uiteraard een hyperbool, maar hoever gaat het wel? Als er zoiets bestaat als een balans tussen veiligheid en vrijheid zoals één man in de video hierboven opperde, waar ligt die dan? En waar bevinden wij ons? In onze post-9/11-samenleving waar de angst onze perceptie over onveiligheid drastisch veranderd heeft.
Hoe veilig is veilig genoeg? Is elke stap richting meer camera's, minder privacy, continuë surveillance,... daadwerkelijk de halve procent veiligheid waard die we er ogenschijnlijk mee winnen? Als veiligheid dé norm is, zouden we ook allemaal in een ondergronds bunkercomplex kunnen gaan zitten, waarbij we voor elke activiteit die we verrichten, ons preventief als michelin-mannetjes uitdossen om mogelijks onveilige blessures tegen te gaan. Dit is uiteraard een hyperbool, maar hoever gaat het wel? Als er zoiets bestaat als een balans tussen veiligheid en vrijheid zoals één man in de video hierboven opperde, waar ligt die dan? En waar bevinden wij ons? In onze post-9/11-samenleving waar de angst onze perceptie over onveiligheid drastisch veranderd heeft.
Uiteraard zou je kunnen opperen dat net die mensen die vragen hebben bij zoiets als de evolutie in privacy onderhevig zijn aan angst. En ze dus eigenlijk 'gewone' mensen betichten van iets waar ze zelf aan lijden. Al is er toch een wezenlijk verschil. Mensen zoals deze documentaire-maker stellen zich vragen bij een realiteit. Ze nemen even afstand van een evolutie en proces om te kijken wat de oorzaken zouden kunnen zijn en waar die evolutie naartoe zou kunnen gaan. Het groot verschil met de angst voor meer veiligheid van de 'gewone' mens - wat dat ook moge betekenen - is dat het typisch een angst lijkt van een tekort aan begrip en kennis. Mensen die gewoon normaal willen doen of gewoon willen leven. Hun gangetje gaan. Don't rock the boat (and it won't rock me).
Die houding doet denken aan een bekende uitspraak van Howard Zinn: "You can't stay neutral on a moving train." De maatschappij evolueert steeds sneller. Technologie neemt steeds meer ons leven over. Zeker als we er niet meer bij stilstaan. De trein beweegt, de boot is onderhevig aan de golven,... Of we dat nu willen, of niet.
Maar u begrijp het niet, meneer. We voelen ons niet meer veilig! Nog eens, is dat dan door een toenemende daadwerkelijke kans om in een onveilige situatie te komen? Of is het zo dat, net zoals in voorgaande documentaire geopperd wordt, net omdat het minder voorkomt, we er gevoeliger voor zijn als we ermee geconfronteerd zijn (en dan nog heel vaak onrechtstreeks via de media die al die geïsoleerde gevallen kanaliseert en in een kort half uur download in ons bewustzijn)
Die houding doet denken aan een bekende uitspraak van Howard Zinn: "You can't stay neutral on a moving train." De maatschappij evolueert steeds sneller. Technologie neemt steeds meer ons leven over. Zeker als we er niet meer bij stilstaan. De trein beweegt, de boot is onderhevig aan de golven,... Of we dat nu willen, of niet.
Maar u begrijp het niet, meneer. We voelen ons niet meer veilig! Nog eens, is dat dan door een toenemende daadwerkelijke kans om in een onveilige situatie te komen? Of is het zo dat, net zoals in voorgaande documentaire geopperd wordt, net omdat het minder voorkomt, we er gevoeliger voor zijn als we ermee geconfronteerd zijn (en dan nog heel vaak onrechtstreeks via de media die al die geïsoleerde gevallen kanaliseert en in een kort half uur download in ons bewustzijn)
Zou het kunnen? Dat we niet alleen angstig worden van de wereld rond om ons, maar ook net berichtgevingen opzoeken die ons angstig maakt? Dieven die elk moment bij jou kunnen inbreken. Mensensmokkelaars die je dochter stelen. Daterape-drugs en bendes vervaarlijke homoseksuelen die het in het Gentse Citadelpark gemunt hebben op onze eerbaarheid. Je kan je de vraag stellen in hoeverre zo'n angstgevoel ons helpt of net tegenwerkt. Langs de ene kant is het statistisch gezien uiteraard zwaar overdreven of soms zelfs pertinent onjuist. De kans dat zoiets met ons gebeurd is gigantisch klein.
Langs de andere kant is een zeker angstgevoel misschien wel nuttig voor onze persoonlijke overleving. In de middeleeuwen waren mensen bang voor duistere wouden omdat er nu éénmaal rabauwen en wilde dieren in rondzwierven. Ging dit sowieso gebeuren als je toevallig even in een donker bos rondwandelde? Nee, natuurlijk niet, maar het was altijd goed om het lot niet al te veel te tarten als een roodkapje avant la lettre. En een deel van de mensen die dat wel deden, liepen uiteindelijk toch wel eens tegen de lamp. Of dolk.
Eeuwen lang heeft angst ons vergezeld en ons zowel diensten bewezen als ons beknot in onze wensen en dromen. Even primair als lust en liefde. Even verslavend. En soms door slimme mensen aangewend om mensen aan hun lot te verbinden.
Langs de andere kant is een zeker angstgevoel misschien wel nuttig voor onze persoonlijke overleving. In de middeleeuwen waren mensen bang voor duistere wouden omdat er nu éénmaal rabauwen en wilde dieren in rondzwierven. Ging dit sowieso gebeuren als je toevallig even in een donker bos rondwandelde? Nee, natuurlijk niet, maar het was altijd goed om het lot niet al te veel te tarten als een roodkapje avant la lettre. En een deel van de mensen die dat wel deden, liepen uiteindelijk toch wel eens tegen de lamp. Of dolk.
Eeuwen lang heeft angst ons vergezeld en ons zowel diensten bewezen als ons beknot in onze wensen en dromen. Even primair als lust en liefde. Even verslavend. En soms door slimme mensen aangewend om mensen aan hun lot te verbinden.
Relevant voor deze blog is het gebruik - dan wel misbruik - van een angstbeeld, aangewend door politieke intellectuelen als middel om een maatschappij te (ver)binden. De leugens of overdrijvingen zijn noodzakelijk om de eigen cultuur te behouden. Iets om bij stil te staan als Bart De Wever, een neoconservatief bewonderaar, moslimterreur vergelijkt met Hitler. Nochtans staat diezelfde De Wever zelf direct op zijn achterste poten als Hitler er iets te vlug wordt bijgehaald in een vergelijking met hem of zijn partij (volkomen terecht trouwens als die vergelijking gratuit is)
Een opmerking waar niet dieper op ingegaan wordt in bovenstaande documentaire-reeks, maar die wel waard is om even bij stil te staan, is dat dit spectrum van angst, waarbij een zogezegd sovjet-terreurnetwerk overal ter wereld probeert de Amerikaanse waarden te ondermijnen, brutaal gebruikt werd om de eigen economische belangen te dienen. Niet noodzakelijk de Amerikaanse belangen, maar de belangen van diezelfde elite die die angst aanzwengelde.
In een gevecht tegen een overdreven vijandsbeeld, werden ze zelf het monster dat ze beweerden te bevechten. Of volgens een minder neutrale verklaring: het einddoel van die hele neoconservatieve illusie-politiek is niet de verbonden maatschappij zelf. De verbonden maatschappij is net het middel om de eigen belangen of die van de elite te vrijwaren. Mensen die niet meer geloven in het idee dat 'onze jongens' vechten voor vrijheid en Westerse waarden zijn moeilijker in zo'n richting te sturen.
Zo komen we terug bij ons privacy-verhaal. Is het vijandsbeeld, het gevaar dat ons steeds weer voor ogen gehouden wordt, werkelijk daar in de mate waarin het beweerd wordt? En is de oplossing: de cameras, digitale controle, de gigantische data-stofzuiger,... een oplossing voor het probleem; bv. dat vijanden van de Westerse cultuur ons proberen te vernietigen? Of vernietigen we net zelf een wezenlijk deel van die cultuur door in te gaan op die angst?
Zijn we, door steeds meer toe te geven aan onze angst in een drang naar veiligheid, blind voor een harde werkelijkheid? Dat diezelfde drang naar veiligheid ons (misschien wel) steeds meer opsluit in een gevangenis van eigen makelij. Dat we door al die allesomvattende surveillance-technieken in onze maatschappij een gigantisch complex bouwen dat vreemd genoeg steeds meer doet denken aan een religieus portret dat vroeger in menig Vlaamse huiskamer hing...
Een opmerking waar niet dieper op ingegaan wordt in bovenstaande documentaire-reeks, maar die wel waard is om even bij stil te staan, is dat dit spectrum van angst, waarbij een zogezegd sovjet-terreurnetwerk overal ter wereld probeert de Amerikaanse waarden te ondermijnen, brutaal gebruikt werd om de eigen economische belangen te dienen. Niet noodzakelijk de Amerikaanse belangen, maar de belangen van diezelfde elite die die angst aanzwengelde.
In een gevecht tegen een overdreven vijandsbeeld, werden ze zelf het monster dat ze beweerden te bevechten. Of volgens een minder neutrale verklaring: het einddoel van die hele neoconservatieve illusie-politiek is niet de verbonden maatschappij zelf. De verbonden maatschappij is net het middel om de eigen belangen of die van de elite te vrijwaren. Mensen die niet meer geloven in het idee dat 'onze jongens' vechten voor vrijheid en Westerse waarden zijn moeilijker in zo'n richting te sturen.
Zo komen we terug bij ons privacy-verhaal. Is het vijandsbeeld, het gevaar dat ons steeds weer voor ogen gehouden wordt, werkelijk daar in de mate waarin het beweerd wordt? En is de oplossing: de cameras, digitale controle, de gigantische data-stofzuiger,... een oplossing voor het probleem; bv. dat vijanden van de Westerse cultuur ons proberen te vernietigen? Of vernietigen we net zelf een wezenlijk deel van die cultuur door in te gaan op die angst?
Zijn we, door steeds meer toe te geven aan onze angst in een drang naar veiligheid, blind voor een harde werkelijkheid? Dat diezelfde drang naar veiligheid ons (misschien wel) steeds meer opsluit in een gevangenis van eigen makelij. Dat we door al die allesomvattende surveillance-technieken in onze maatschappij een gigantisch complex bouwen dat vreemd genoeg steeds meer doet denken aan een religieus portret dat vroeger in menig Vlaamse huiskamer hing...
(over Darpa valt meer te vinden in de vorige blog Army Dreamers)
On a planet that increasingly resembles one huge Maximum Security prison, the only intelligent choice is to plan a jail break. Robert Anton Wilson
On a planet that increasingly resembles one huge Maximum Security prison, the only intelligent choice is to plan a jail break. Robert Anton Wilson
Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal-licentie.
Gebaseerd op een werk op vuurvandewolf.weebly.com.
Extra:
From Big Brother to electronic panopticon door David Lyon
Stuk uit deze interessante tekst:
Ironically, while it appears that no prison was ever built exactly along the lines Bentham had in mind, and he certainly failed to persuade the British government to invest in it, the principles embodied in the Panopticon were to have a widespread influence. The key principle was inspection, through inspection of a specific kind. Bentham's Panopticon represented a secular parody of divine omniscience, and the observer was also, like God, invisible. Thus '. . . the more constantly the persons to be inspected are under the eyes of the persons who should inspect them, the more perfectly will the purpose of the establishment be attained.[24] And if such constant supervision proves impossible, prisoners should be given the impression that the gaze is unwavering.
Bentham's innovation, then, was not just to inspect, or even to ensure that the gaze is asymmetrical, but to use uncertainty as a means of subordination. The asymmetrical gaze created uncertainty which in turn produced surrender. Asymmetrical surveillance became part of the whole modern project of destroying the certainties of alternative powers, the supposed hangovers from traditional societies, wherever they still lurked.[25] This is why the Panopticon principles were so significant.
Maakt surveillance ons moreel 'beter'? (philosophy.org)
Net zoals bovenstaande de moeite waard om volledig te lezen maar indien u daar geen tijd of zin voor heeft, plaats ik hier de conclusie (waardoor u wel de opbouw en overwegingen in het argument mist) :
The upshot of these reflections is that the relation between surveillance and moral edification is complicated. In some contexts, surveillance helps keep us on track and thereby reinforces good habits that become second nature. In other contexts, it can hinder moral development by steering us away from or obscuring the saintly ideal of genuinely disinterested action. And that ideal is worth keeping alive.
Some will object that the saintly ideal is utopian. And it is. But utopian ideals are valuable. It’s true that they do not help us deal with specific, concrete, short-term problems, such as how to keep drunk drivers off the road, or how to ensure that people pay their taxes. Rather, like a distant star, they provide a fixed point that we can use to navigate by. Ideals help us to take stock every so often of where we are, of where we’re going, and of whether we really want to head further in that direction.
Ultimately, the ideal college is one in which every student is genuinely interested in learning and needs neither extrinsic motivators to encourage study, nor surveillance to deter cheating. Ultimately, the ideal society is one in which, if taxes are necessary, everyone pays them as freely and cheerfully as they pay their dues to some club of which they are devoted members – where citizen and state can trust each other perfectly. We know our present society is a long way from such ideals, yet we should be wary of practices that take us ever further from them. One of the goals of moral education is to cultivate a conscience – the little voice inside telling us that we should do what is right because it is right. As surveillance becomes increasingly ubiquitous, however, the chances are reduced that conscience will ever be anything more than the little voice inside telling us that someone, somewhere, may be watching.