Jawel. Driewerf, wat zeg ik, vierwerf hoera! Er zijn immers weer verkiezingen in aantocht. En blijkbaar de 'moeder der verkiezingen'. Over de vader wordt maar zelden gesproken. Wat wil je. Met zo'n probleemfamilie.
We hebben lang getwijfeld of we dit onder de loep zouden nemen. Als VTM er al een soap rond maakt, lijkt het teken dat een format uitgemolken is. En er is de laatste tijd enorm veel melk geproduceerd in de Vlaamse media. Niet dat we er daarom noodzakelijkerwijs allemaal wijzer van geworden zijn. Het politieke toneel is dan ook net iets te vluchtig en deelachtig aan het hapklare brokformat dat we in de media gewend zijn. Te veel getwitter. Te weinig inhoud. Strijden om perceptie. Netwerken op de receptie. Politieke lange armen die elkaars ruggen lopen krabben. De tegenstanders doodknuffelen, soms eens uitzweten, dan weer treiteren of demoniseren. Vijf minuten politieke moed duren vijfhonderd dagen. We geven het toe: er zijn vrolijkere stielen in de wereld.
Dus waarom ons dan toch wagen in dit politiek wespennest? Wel, omdat we ondanks alles toch hier en daar eens meegelokt werden in dit circus van de dagelijkse waan. En omdat het kan.
Dit wordt geen stemtest. Noch een partijpolitiek ja-nee-verhaal. Eerder een bloemlezing van dingen die ons opvielen. Met af en toe een vleugje diepgang. Al naargelang onze pet in die richting staat. Wat context of geschiedenis. Mischien zelfs een vergelijking of vluchtige hypothese. Eventueel stellen we zelfs vragen. Of geven we antwoorden. En stellen we zelfs vragen bij onze eigen antwoorden. Vandaag gaat het immers niet om 'juist' kiezen, maar hopelijk wel 'wijzer' kieszen.
We hebben lang getwijfeld of we dit onder de loep zouden nemen. Als VTM er al een soap rond maakt, lijkt het teken dat een format uitgemolken is. En er is de laatste tijd enorm veel melk geproduceerd in de Vlaamse media. Niet dat we er daarom noodzakelijkerwijs allemaal wijzer van geworden zijn. Het politieke toneel is dan ook net iets te vluchtig en deelachtig aan het hapklare brokformat dat we in de media gewend zijn. Te veel getwitter. Te weinig inhoud. Strijden om perceptie. Netwerken op de receptie. Politieke lange armen die elkaars ruggen lopen krabben. De tegenstanders doodknuffelen, soms eens uitzweten, dan weer treiteren of demoniseren. Vijf minuten politieke moed duren vijfhonderd dagen. We geven het toe: er zijn vrolijkere stielen in de wereld.
Dus waarom ons dan toch wagen in dit politiek wespennest? Wel, omdat we ondanks alles toch hier en daar eens meegelokt werden in dit circus van de dagelijkse waan. En omdat het kan.
Dit wordt geen stemtest. Noch een partijpolitiek ja-nee-verhaal. Eerder een bloemlezing van dingen die ons opvielen. Met af en toe een vleugje diepgang. Al naargelang onze pet in die richting staat. Wat context of geschiedenis. Mischien zelfs een vergelijking of vluchtige hypothese. Eventueel stellen we zelfs vragen. Of geven we antwoorden. En stellen we zelfs vragen bij onze eigen antwoorden. Vandaag gaat het immers niet om 'juist' kiezen, maar hopelijk wel 'wijzer' kieszen.
Ben je blank of ben je zwart.
Perceptie. Daar draait het vaak om. Dus als vergelijkingen met het Vlaams Belang dienen gecounterd te worden, kan je maar beter dat albinokonijn thuislaten en een bruiner broertje of zusje uit je hoge hoed toveren dat aantoont dat of je nu blank, zwart, bruin, rood, geel of blauw bent, je welkom bent in het Vlaanderen van De Wever. Zolang je maar meestapt in zijn Vlaamse identiteit natuurlijk (zie Reyers politiek)
En als de N-VA anno 2014 zijn verstrakking van de criminaliteitspolitiek probeert te verkopen, zien we weer diezelfde Mevrouw Sminate op het voorfront van de club. Men zou denken dat met zo'n politiek gewicht binnen de partij, ze zeker de eerste plaats zou krijgen op de kieslijst (Vlaams of Federaal, ze zal niet moeilijk doen) maar helaas - voor Sminate dan - weegt op zo'n lijst de marketingsperceptie iets minder. Het is jammer voor haar, maar de N-VA-uitzending van Reyers Politiek had een groot alibi-Ali (alibi-Aliëtte?) gehalte. Niet dat ze struikelde over haar woorden of de ene na de andere lapsus uitte, maar als het dan toch Vlaamse verkiezingen zijn. En je, N-VA zijnde, oppert een heuse kandidate minister-president in huis te hebben. Tja, dan verwacht je deze toch plaats te nemen naast de grote Ruhr-ganger.
Tot we dus enkele dagen later bij die voorstelling van de N-VA-plannen over criminaliteit terug Sminate op de voorgrond zagen zitten. Lekker centraal in beeld waar alle camera's en fototoestellen haar in beeld konden nemen. Nee, die strengere criminaliteitsaanpak lijkt in niks op het Vlaams Belang. Kijk maar hoe open we staan voor mensen uit verschillende culturen! Waarna ze, haar marketingplicht gedaan, voor de rest van de voorplan verdween.
Nog eens. Dit zegt niks over Sminate zelf, maar eerder iets over politieke marketing. Iets waar ze bij de N-VA sinds de aankomst van de heer Bracke grote stappen in lijken gezet te hebben. Al is correlatie niet noodzakelijk causatie natuurlijk.
Je vraagt je trouwens af waarom ze zoiets bij het Vlaams Belang nooit geprobeerd hebben. Ach ja, zoveel personeel met een bruiner tintje loopt daar precies ook niet rond (Benidorm-zonnekloppers niet meegerekend) Als de evolutie van die laatste partij echter verder blijft kelderen, zou het ons niet verbazen om in de toekomst een VB'er met wat blackface-maquillage de 'humoristische en satirische' noot te bespelen. Het is maar om te lachen natuurlijk. Ha ha. Humor, weet je wel?
Net zoals Filip De Winter die na wat over-en-weer-gevideo plaats nam in den otto van 'mediasensatie' Bear Grills van Aantwerpe. Om hem direct aan te bieden naar Marrakech te verkasten. Die Filip toch. Een satiricus in hart en nieren.
Kies je vijanden
Een goede vijand helpt. Je kan nog zo hard lopen roepen dat je vooral positief bent of je eigen weg wil varen, maar als er iets is dat stemmen oplevert is het wel het idee dat de eigen partij de superheroes zijn die je zullen beschermen tegen de baddies. Voor sommigen zijn dat dan de Islamieten. Eventueel de Walen. Bij anderen gaat het om de CEO's en bankiers. Of de vervuilende oliebedrijven. Blame it on the bogeyman. Je mag dan nog zo'n sterke argumenten uit je hoge hoed toveren, waarom een bepaald percentage in één van de duizenden verschillende reglementen in ons financieel systeem beter enkele procentpunten zou stijgen of dalen, dat mag allemaal fantastisch uitgedacht zijn, maar als puntje bij paaltje komt is de goegemeente allang weggezapt. Structuren en maatschappelijke problematieken maken nu eenmaal een onduidelijk verhaal. En elke goeie filmscenarist weet dat de gemiddelde popcornvreter dan vrij vlug afhaakt. Nee, in plaats van verschillende poltieke belangen achter de schermen, een complexe geschiedenis, het eigen clubje dat evenveel boter op het hoofd heeft dan de tegenpartij,... bedenken we liever een epische good vs bad-strijd. Liefst met een gigantisch ondergronds complex waar de baas van het wereldwijde terrorisme-netwerk zijn eenogige witte angorakat aait. Met zijn haak voor een hand (vandaar de eenogige angorakat) Terwijl hij vervaarlijk loenst naar de bediening van zijn laser-deathray-kanon. En hij van zijn royco minute soepje slurpt (hij is ook maar een mens)
Who needs friends with enemies like these?
In de grote strijd der vijanden lijken de N-VA en de PS elkaar nog maar eens te hebben gevonden. Beiden lijken zich voor hun respectievelijk kiespubliek op te werpen als verdediger tegen den luien Waal/ separatistische Vlaminck (schrappen wat niet past) Iedereen verklaarde na de confrontatie van De Wever met Magnette meer dan terecht dat uiteindelijk de kiezer helemaal niet zoveel heeft aan zo'n krachtmeting want hij kan niet kiezen tussen beide partijen, maar laat dat Bart en Paul een zorg wezen. Met zo'n vijand heb je geen vriend nodig. Stem op ons, want anders gaat die vakbonds-PS iedereen in ons land werkloos maken (die oude roeste fabrieken al gezien?) Stem op ons, want anders gaat die ondernemers-N-VA ons land kapot maken en in één beweging elke geloofwaardigheid vanuit het buitenland wegnemen (en we waren net die oude roeste fabrieken aan het wegwerken)
Deze breuklijn lijkt wel dag en nacht. En het doet je enkele vragen stellen. Hoe harder de ene roept, hoe harder de andere dient terug te roepen (kwestie van voor de eigen achterban niet als zwakkeling over te komen) Waardoor samenwerking nu net steeds moeilijker wordt, wat eigenlijk niet zo erg lijkt voor sommigen. Aangezien de SP tot op heden de dominante partij in het zuiden van het land is, lijkt voor elke partij die als uiteindelijk doel heeft om een zelfstandige staat te verwezenlijken een tegengesteld rechtse koers aangewezen. Dit wil niet zeggen dat die koers niet welgemeend hoeft te zijn, maar het doet je afvragen wat er zou gebeuren mocht men in Wallonië een rechtsere koers varen. Zouden degenen die dromen van een eigen land die plannen dan laten varen aangezien men geen duidelijke economische vijand meer heeft aan de overzijde? Of zou er in zo'n hypothetisch België een sterker centrum-links equivalent van de N-VA zijn gekomen? Zou het toeval zijn dat we De Wever nu al verschillende keren hebben zien oproepen dat men in Wallonië duidelijk een andere koers wil varen en dat ze dat dan vooral moeten doen. Separatisme via economisch rechts treiteren. Ach ja, liever dat dan gewapender hand, zeker?
Simple comme bonjour
Hou het simpel. Als we even heel gekke ideeën in de wereld zouden loslaten, zouden we misschien kunnen proberen om complexiteit niet uit de weg te gaan in de media en in het onderwijs. Mensen vormen tot kritische denkers die onversaagd overweg kunnen met zogenaamde complexe ideeën. Die geïnteresseerd zijn in belangrijke maatschappelijke onderwerpen en je direct je eigen lulkoek voor de voeten werpen als je poogt om er met enkele rethorische trucjes vanaf te komen. En als dan blijkt dat het allemaal wat moeilijker wordt om mensen te overtuigen, dat we dan aanvaarden dat een kritisch, zelfbewust publiek nu eenmaal meer nodig heeft dan wat lege toogpraat.
Helaas kiezen we maatschappelijk voor een andere evolutie en politiek moet het warm water niet uitvinden. Voor je 't weet, begin je nog principes te volgen enzo. Nee, simpel. Duidelijk. Ongenuanceerd? Scheefgetrokken? Pertinent onwaar? Misschien wel, maar het is tenminste makkelijk te begrijpen. En dat is toch wat Jan Publiek wil, niewaar?
Vandaar dus de pictogrammen van de N-VA die in één oogopslag de fijne kenmerken van hun model en het contrast met het verdoemde PS-model duidelijk maken. Het manna van de hemel tegenover het met zonden overladen rode schaap. En toch is het een gemiste kans. Het had immers nog duidelijker gekund. Duim omhoog = N-VA. Duim omlaag = PS. Waar mag ik mijn cheque halen voor de volgende campagne?
Nu goed, soms mag het ook echt wel wat simpeler. Als je wordt uitgenodigd in de VRT-studio voor één van hun diepgaande politieke formats om een vraag te stellen aan een politieke tegenstander, mag je gerust van die politieke bühne gebruik maken om met enkele halve woorden de eigen partij in de verf te zetten. Dat hoort er bij. Heeft niemand iets op tegen. Echt. Zolang je niet probeert om het volledige partijprogramma over belastingen uit de doeken te doen, Mijnheer Calvo. Ja, die vermogenswinstbelasting van Groen. Tof vehikel waarschijnlijk, maar misschien moet je de volgende keer toch minder naar die marketingjongens luisteren ("Probeer je eigen standpunt te verwerken in je vraag, Kristof!") Nu voelde het aan als een vraag van Echternach. Telkens wanneer de uiteindelijke echte vraag schuchter om de hoek leek te piepen, kwam er nog een paragraaf uit het partijprogramma te voorschijn. En toen de vraag er ten langen leste kwam, leek het er strompelend uit te komen alsof het bijzaak was. Als een toetje van onverwerkte gierst wanneer iedereen net vijf gangen hemelse cuisine achter de kiezen heeft.
Let the beast go!
En dan was daar opeens die ander roerganger uit het verleden. De gids die het land de weg toonde (die vermoedelijk langs de middenstip in het Jan Breydelstadion passeerde) The beast had maar net officieel afscheid genomen van de politiek of hij overleed al, in geboorteland Frankrijk notabene, bij een bezoek aan een koekjesfabriek. En opeens was de bitsige verkiesstrijd on hold. Politici toonden (of moesten tonen) dat ook zij maar mensen waren die politiek, als de dood plots om de hoek komt kijken, toch enigzins kunnen relativeren. Over de doden niks dan goed en ook deze keer werden - terecht of onterecht - de superlatieven bovengehaald. En opeens begon alle media te spreken over het Dehaene-effect. Wat zou het Dehaene-effect doen? De man die patroonheilige was van de loodgieterij. Die compromissen sloot. Die zonder al te veel poespas en no nonsens resultaten haalde. Dat was Dehaene in de weemoedige nostalgie die zich meester maakte van het vaderlands mediaschouwspel.
De eerste uitspraak van De Wever sprak boekdelen. We twijfelen niet dat hij meeleefde met de familie Dehaene, maar zijn eerste commentaar: "Ik kan me niet voorstellen dat iemand dit zal gebruiken in de campagne." zei zoveel als: ik vrees dat ze dit subtiel gaan gebruiken in de campagne.
Net als je al maanden de forcing zet en de breuk met het verleden (lees: PS-model) propageert, komt de geest van Dehaene wat rondspoken over de laatste rechte lijn naar D-day. Politiek is emotie, dat weten ze bij de N-VA maar al te goed. Die emotie wordt dan ook graag bespeeld door hen. En laat nu net weemoed en nostalgie (of die nu gerechtvaardigd is of niet) krachtige emoties zijn die kunnen wedijveren met de emoties van verontwaardiging en frustratie die de N-VA al een tijdje probeert op te roepen. Wat de factor Dehaene ook zal zijn, één ding staat in ieder geval vast. Na de verkiezingen zal nog lang gedebatteerd worden hoe en of hij voor een laatste keer zijn politiek gewicht in de schaal wist te werpen.
Silence is golden
It's the economy stupid! Dat lijkt nog maar een keer wanneer we de hoofdthema's van deze campagne onder de loep nemen. Zoals zo vaak is hetgeen niet verteld wordt belangrijker dan wat wel aangekaart wordt. Zo hebben we de recessie goed doorstaan, zegt de ene. Doen we het veel slechter als onze buurlanden, zegt de andere. Maar niemand die dieper ingaat op de oorzaken van de voorbije crisis, die dit onderwerp ophaalt en structurele oplossingen naar voor schuift voor dit probleem. Veel makkelijker is om wat te morrelen met de loonkost. Herinner je nog de banken die 'too big too fail' waren? En dat we nu na die hele roetsjbaan grotere banken hebben dan ervoor. Waar zijn de ideeën voor deze evolutie? Het lijkt alsof zo'n onderwerpen net iets te hete hangijzers zijn.
En wat dan met het hele privacy-debat? Of eerder non-debat? Niemand die iets te zeggen heeft over de afluisterpraktijken van de NSA? Niet alleen van u en ik, het plebs, maar ook van staatshoofden in Europa. Niemand die hier ook maar enig standpunt over heeft? Dat zo'n diepgaande, door spionage opgedane, kennis tijdens het onderhandelen van het infameuze vrijhandelsakkoord van de EU met de VS bijvoorbeeld enige invloed zou kunnen hebben? Met een VS die in het verleden al heeft laten zijn spionage als economisch wapen te gebruiken. En wat dan met het vrijhandelsakkoord zelf? Maar ja, dat is maar iets dat in het verre Europa gebeurt, dus daar hoeven we ons helemaal geen zorgen over te maken. Trouwens, er is een reden waarom die onderhandelingen in stilte plaatsvinden. Er moet daar ergens een Duvel rijpen. Zo'n stilte en geslotenheid is volstrekt normaal in onze Westerse open democratische cultuur. Benieuwd wat er gebeurt als de duivel uiteindelijk zijn staart laat zien. En hoe de verschillende politieke partijen de gevolgen zullen aanklagen bij een volgende verkiezing zonder naar de oorzaak te refereren.
Stem Test
Dat nog niemand er aan gedacht heeft om de partij Test op te richten. Een oneindige lading pr, reclame, propaganda en word of mouth zou hun deel geweest zijn tijdens deze campagne. De stemtest was dan ook overal. De laatste berichtgeving sprak over zo'n 2 miljoen mensen die hem hadden uitgevoerd, met 80% in Vlaanderen wat dus zo'n 1,6 miljoen mensen zijn. Een prachtige doorslag van onze democratie dus. Waar kleine partijen niet zijn in opgenomen in tegenstelling tot de verkiezingen waar mensen naartoe moeten. Jammer voor de PvdA, de piratenpartij, ROSSEM, BUB en andere 'te kleine' garnalen, de stemtest vindt u niet belangrijk genoeg. Laat staan dat uw standpunten een publiek forum mogen krijgen. Misschien kunnen ze in navolging van onze voorgestelde campagne voor de N-VA proberen om volgende keer één vraag te stellen. Links/Rechts? (schrappen wat niet past)
Wij hebben zelf ook eens geprobeerd om de stemtest in te vullen maar hebben er na twee vragen de brui aan gegeven. Simplistische stellingen die een ja of nee vragen terwijl de partijen zelf hun programma's vol staan met 'Ja, maar' en 'Nee, tenzij' leiden nergens naartoe dan een betekenisloos kleurtje. Stel dat ik 'Ja, maar' antwoord en één van de partijen waar ik dan bij uitkom heeft een volstrekt andere notie van die nogal belangrijke 'maar'-factor. Wat zegt dat dan over de waarde van zo'n vraag? En bij uitbreiding van de hele test? Zijn we onszelf dan geen blaasjes aan het wijs maken waardoor je ten eerste systeembevestigend werkt (met de uitsluiting van de 'kleintjes') maar ten tweede ook zo ongenuanceerd te werk gaat dat de beoogde inhoudelijke overtuiging zodanig schabouwelijk gepeild wordt dat men evengoed eendjes kan gaan vissen op de kermis. Trouwens, gouden tip: bij die eendjes op de kermis zijn de grootste altijd het minste punten waard.
Een interessante blog over deze stemtest en de reden waarom hij eigenlijk bij het huisvuil mag gezet worden (en alsjeblieft niet gerecycleerd wordt) vinden we bij Ludo De Brabander.
Als finale gedachte willen we nog het volgende meegeven. U zal de dag na de verkiezingen niet in een ander land wakker worden ondanks alle woorden van angst en radicale verandering die u over uw hoofd heef gekregen. En verkiezingen zijn niet het allerbelangrijkste in een democratie. Mensen die liever niet te veel democratie zien doorsijpelen in het politieke beslissingsapparaat zullen u dat graag vertellen, maar het is net bij gratie van dit idee, dat u kiest en voor de rest vijf jaar moet zwijgen en luisteren naar wat onze politieke leiders zeggen, dat ze daarmee weg komen. We keren nog wel eens terug naar het wel en wee van politieke ideeën, maar voor deze keer houden we er mee op. Veel kleurgenot binnenkort!
Deze breuklijn lijkt wel dag en nacht. En het doet je enkele vragen stellen. Hoe harder de ene roept, hoe harder de andere dient terug te roepen (kwestie van voor de eigen achterban niet als zwakkeling over te komen) Waardoor samenwerking nu net steeds moeilijker wordt, wat eigenlijk niet zo erg lijkt voor sommigen. Aangezien de SP tot op heden de dominante partij in het zuiden van het land is, lijkt voor elke partij die als uiteindelijk doel heeft om een zelfstandige staat te verwezenlijken een tegengesteld rechtse koers aangewezen. Dit wil niet zeggen dat die koers niet welgemeend hoeft te zijn, maar het doet je afvragen wat er zou gebeuren mocht men in Wallonië een rechtsere koers varen. Zouden degenen die dromen van een eigen land die plannen dan laten varen aangezien men geen duidelijke economische vijand meer heeft aan de overzijde? Of zou er in zo'n hypothetisch België een sterker centrum-links equivalent van de N-VA zijn gekomen? Zou het toeval zijn dat we De Wever nu al verschillende keren hebben zien oproepen dat men in Wallonië duidelijk een andere koers wil varen en dat ze dat dan vooral moeten doen. Separatisme via economisch rechts treiteren. Ach ja, liever dat dan gewapender hand, zeker?
Simple comme bonjour
Hou het simpel. Als we even heel gekke ideeën in de wereld zouden loslaten, zouden we misschien kunnen proberen om complexiteit niet uit de weg te gaan in de media en in het onderwijs. Mensen vormen tot kritische denkers die onversaagd overweg kunnen met zogenaamde complexe ideeën. Die geïnteresseerd zijn in belangrijke maatschappelijke onderwerpen en je direct je eigen lulkoek voor de voeten werpen als je poogt om er met enkele rethorische trucjes vanaf te komen. En als dan blijkt dat het allemaal wat moeilijker wordt om mensen te overtuigen, dat we dan aanvaarden dat een kritisch, zelfbewust publiek nu eenmaal meer nodig heeft dan wat lege toogpraat.
Helaas kiezen we maatschappelijk voor een andere evolutie en politiek moet het warm water niet uitvinden. Voor je 't weet, begin je nog principes te volgen enzo. Nee, simpel. Duidelijk. Ongenuanceerd? Scheefgetrokken? Pertinent onwaar? Misschien wel, maar het is tenminste makkelijk te begrijpen. En dat is toch wat Jan Publiek wil, niewaar?
Vandaar dus de pictogrammen van de N-VA die in één oogopslag de fijne kenmerken van hun model en het contrast met het verdoemde PS-model duidelijk maken. Het manna van de hemel tegenover het met zonden overladen rode schaap. En toch is het een gemiste kans. Het had immers nog duidelijker gekund. Duim omhoog = N-VA. Duim omlaag = PS. Waar mag ik mijn cheque halen voor de volgende campagne?
Nu goed, soms mag het ook echt wel wat simpeler. Als je wordt uitgenodigd in de VRT-studio voor één van hun diepgaande politieke formats om een vraag te stellen aan een politieke tegenstander, mag je gerust van die politieke bühne gebruik maken om met enkele halve woorden de eigen partij in de verf te zetten. Dat hoort er bij. Heeft niemand iets op tegen. Echt. Zolang je niet probeert om het volledige partijprogramma over belastingen uit de doeken te doen, Mijnheer Calvo. Ja, die vermogenswinstbelasting van Groen. Tof vehikel waarschijnlijk, maar misschien moet je de volgende keer toch minder naar die marketingjongens luisteren ("Probeer je eigen standpunt te verwerken in je vraag, Kristof!") Nu voelde het aan als een vraag van Echternach. Telkens wanneer de uiteindelijke echte vraag schuchter om de hoek leek te piepen, kwam er nog een paragraaf uit het partijprogramma te voorschijn. En toen de vraag er ten langen leste kwam, leek het er strompelend uit te komen alsof het bijzaak was. Als een toetje van onverwerkte gierst wanneer iedereen net vijf gangen hemelse cuisine achter de kiezen heeft.
Let the beast go!
En dan was daar opeens die ander roerganger uit het verleden. De gids die het land de weg toonde (die vermoedelijk langs de middenstip in het Jan Breydelstadion passeerde) The beast had maar net officieel afscheid genomen van de politiek of hij overleed al, in geboorteland Frankrijk notabene, bij een bezoek aan een koekjesfabriek. En opeens was de bitsige verkiesstrijd on hold. Politici toonden (of moesten tonen) dat ook zij maar mensen waren die politiek, als de dood plots om de hoek komt kijken, toch enigzins kunnen relativeren. Over de doden niks dan goed en ook deze keer werden - terecht of onterecht - de superlatieven bovengehaald. En opeens begon alle media te spreken over het Dehaene-effect. Wat zou het Dehaene-effect doen? De man die patroonheilige was van de loodgieterij. Die compromissen sloot. Die zonder al te veel poespas en no nonsens resultaten haalde. Dat was Dehaene in de weemoedige nostalgie die zich meester maakte van het vaderlands mediaschouwspel.
De eerste uitspraak van De Wever sprak boekdelen. We twijfelen niet dat hij meeleefde met de familie Dehaene, maar zijn eerste commentaar: "Ik kan me niet voorstellen dat iemand dit zal gebruiken in de campagne." zei zoveel als: ik vrees dat ze dit subtiel gaan gebruiken in de campagne.
Net als je al maanden de forcing zet en de breuk met het verleden (lees: PS-model) propageert, komt de geest van Dehaene wat rondspoken over de laatste rechte lijn naar D-day. Politiek is emotie, dat weten ze bij de N-VA maar al te goed. Die emotie wordt dan ook graag bespeeld door hen. En laat nu net weemoed en nostalgie (of die nu gerechtvaardigd is of niet) krachtige emoties zijn die kunnen wedijveren met de emoties van verontwaardiging en frustratie die de N-VA al een tijdje probeert op te roepen. Wat de factor Dehaene ook zal zijn, één ding staat in ieder geval vast. Na de verkiezingen zal nog lang gedebatteerd worden hoe en of hij voor een laatste keer zijn politiek gewicht in de schaal wist te werpen.
Silence is golden
It's the economy stupid! Dat lijkt nog maar een keer wanneer we de hoofdthema's van deze campagne onder de loep nemen. Zoals zo vaak is hetgeen niet verteld wordt belangrijker dan wat wel aangekaart wordt. Zo hebben we de recessie goed doorstaan, zegt de ene. Doen we het veel slechter als onze buurlanden, zegt de andere. Maar niemand die dieper ingaat op de oorzaken van de voorbije crisis, die dit onderwerp ophaalt en structurele oplossingen naar voor schuift voor dit probleem. Veel makkelijker is om wat te morrelen met de loonkost. Herinner je nog de banken die 'too big too fail' waren? En dat we nu na die hele roetsjbaan grotere banken hebben dan ervoor. Waar zijn de ideeën voor deze evolutie? Het lijkt alsof zo'n onderwerpen net iets te hete hangijzers zijn.
En wat dan met het hele privacy-debat? Of eerder non-debat? Niemand die iets te zeggen heeft over de afluisterpraktijken van de NSA? Niet alleen van u en ik, het plebs, maar ook van staatshoofden in Europa. Niemand die hier ook maar enig standpunt over heeft? Dat zo'n diepgaande, door spionage opgedane, kennis tijdens het onderhandelen van het infameuze vrijhandelsakkoord van de EU met de VS bijvoorbeeld enige invloed zou kunnen hebben? Met een VS die in het verleden al heeft laten zijn spionage als economisch wapen te gebruiken. En wat dan met het vrijhandelsakkoord zelf? Maar ja, dat is maar iets dat in het verre Europa gebeurt, dus daar hoeven we ons helemaal geen zorgen over te maken. Trouwens, er is een reden waarom die onderhandelingen in stilte plaatsvinden. Er moet daar ergens een Duvel rijpen. Zo'n stilte en geslotenheid is volstrekt normaal in onze Westerse open democratische cultuur. Benieuwd wat er gebeurt als de duivel uiteindelijk zijn staart laat zien. En hoe de verschillende politieke partijen de gevolgen zullen aanklagen bij een volgende verkiezing zonder naar de oorzaak te refereren.
Stem Test
Dat nog niemand er aan gedacht heeft om de partij Test op te richten. Een oneindige lading pr, reclame, propaganda en word of mouth zou hun deel geweest zijn tijdens deze campagne. De stemtest was dan ook overal. De laatste berichtgeving sprak over zo'n 2 miljoen mensen die hem hadden uitgevoerd, met 80% in Vlaanderen wat dus zo'n 1,6 miljoen mensen zijn. Een prachtige doorslag van onze democratie dus. Waar kleine partijen niet zijn in opgenomen in tegenstelling tot de verkiezingen waar mensen naartoe moeten. Jammer voor de PvdA, de piratenpartij, ROSSEM, BUB en andere 'te kleine' garnalen, de stemtest vindt u niet belangrijk genoeg. Laat staan dat uw standpunten een publiek forum mogen krijgen. Misschien kunnen ze in navolging van onze voorgestelde campagne voor de N-VA proberen om volgende keer één vraag te stellen. Links/Rechts? (schrappen wat niet past)
Wij hebben zelf ook eens geprobeerd om de stemtest in te vullen maar hebben er na twee vragen de brui aan gegeven. Simplistische stellingen die een ja of nee vragen terwijl de partijen zelf hun programma's vol staan met 'Ja, maar' en 'Nee, tenzij' leiden nergens naartoe dan een betekenisloos kleurtje. Stel dat ik 'Ja, maar' antwoord en één van de partijen waar ik dan bij uitkom heeft een volstrekt andere notie van die nogal belangrijke 'maar'-factor. Wat zegt dat dan over de waarde van zo'n vraag? En bij uitbreiding van de hele test? Zijn we onszelf dan geen blaasjes aan het wijs maken waardoor je ten eerste systeembevestigend werkt (met de uitsluiting van de 'kleintjes') maar ten tweede ook zo ongenuanceerd te werk gaat dat de beoogde inhoudelijke overtuiging zodanig schabouwelijk gepeild wordt dat men evengoed eendjes kan gaan vissen op de kermis. Trouwens, gouden tip: bij die eendjes op de kermis zijn de grootste altijd het minste punten waard.
Een interessante blog over deze stemtest en de reden waarom hij eigenlijk bij het huisvuil mag gezet worden (en alsjeblieft niet gerecycleerd wordt) vinden we bij Ludo De Brabander.
Als finale gedachte willen we nog het volgende meegeven. U zal de dag na de verkiezingen niet in een ander land wakker worden ondanks alle woorden van angst en radicale verandering die u over uw hoofd heef gekregen. En verkiezingen zijn niet het allerbelangrijkste in een democratie. Mensen die liever niet te veel democratie zien doorsijpelen in het politieke beslissingsapparaat zullen u dat graag vertellen, maar het is net bij gratie van dit idee, dat u kiest en voor de rest vijf jaar moet zwijgen en luisteren naar wat onze politieke leiders zeggen, dat ze daarmee weg komen. We keren nog wel eens terug naar het wel en wee van politieke ideeën, maar voor deze keer houden we er mee op. Veel kleurgenot binnenkort!
Extra :
Lifting the Veil from S DN on Vimeo.